weRelate

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η διατροφή είναι μία καθημερινή συνήθεια, που παρέχει την απαραίτητη ενέργεια για να λειτουργήσει βιολογικά το σώμα. Προβλήματα με τη διατροφή και το βάρος αναμφίβολα υπήρχαν πολλούς αιώνες πριν. Η επισκόπηση, όμως, ιστορικών και ιατρικών πηγών υποδεικνύουν ότι αυτό, που ονομάζουμε Διατροφικές Διαταραχές, είναι ένα σύγχρονο και νέο πρόβλημα που χαρακτηρίζει τον 20^ο αιώνα.

Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι ψυχικά και σωματικά νοσήματα, και περιλαμβάνουν:

την Ψυχογενή ή Νευρική Ανορεξία (Anorexia Nervosa),

την Ψυχογενή ή Νευρική Βουλιμία (Bulimia Nervosa), και

τη Διαταραχή στην Πρόσληψη Τροφής μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (EDNOS),

όπως κατηγοριοποιούνται στο εγχειρίδιο ψυχικών νοσημάτων του Αμερικανικού Ψυχιατρικού  Συλλόγου (DSM IV-TR).

Η Αδηφαγική Διαταραχή ή Επεισοδιακή Υπερφαγία (Binge Eating Disorder) περιλαμβάνεται σε παράρτημα του DSM IV-TR (2000) ως διάγνωση για περαιτέρω μελέτη και εικάζεται ότι θα συμπεριληφθεί ως ξεχωριστή κατηγορία Διατροφικής Διαταραχής, στο νέο εγχειρίδιο DSM-5  που θα κυκλοφορήσει τον Μάιο του 2013.

Οι Διαταραχές στην Πρόσληψη Τροφής συγκεντρώνουν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άντρες και αποτελούν φαινόμενο κυρίως των Δυτικών κοινωνιών. Ενώ οι διαταραχές αυτές συνήθως πρωτοεμφανίζονται νωρίς στη ζωή του ατόμου, κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι έρευνες πλέον δείχνουν ότι μπορεί να εμφανιστούν και κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή. Εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, συχνά απασχολούν το άτομο, που πάσχει, για όλη του τη ζωή με διαστήματα ύφεσης και επανεμφάνισης-έξαρσης.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν μελέτες, έρευνες και στατιστικά δεδομένα στις Διατροφικές Διαταραχές τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Περιστασιακά υπάρχουν άρθρα και ιστοσελίδες, που αναφέρουν μερικές βασικές μελέτες, αλλά οι έγκυρες και κοινά αποδεκτές είναι λίγες. Σύμφωνα με το Eating Disorders HOPE (25 Απριλίου 2012), εκτιμάται ότι 1.0% έως 4.2% των γυναικών έχουν εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή τους Νευρική Ανορεξία, το 4% θα εμφανίσουν Νευρική Βουλιμία κάποια στιγμή στη ζωή τους και ένα 2.8% των ενηλίκων θα αγωνιστεί με τα συμπτώματα της Αδηφαγικής Διαταραχής. Τα παραπάνω δεδομένα αναφέρονται για τις Η.Π.Α. και δεν υπάρχουν αξιόπιστες επιδημιολογικές μελέτες για την Ελλάδα.

Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής αναφέρονται σε ένα εύρος συμπτωμάτων, τα οποία χαρακτηρίζονται από ασυνήθιστες διατροφικές συμπεριφορές, ακραία συναισθήματα και πεποιθήσεις για το σωματικό βάρος, τη διατροφή και το σχήμα του σώματος. Αυτά εμφανίζονται κατά μήκος ενός συνεχούς, όπου στο ένα άκρο βρίσκεται η Νευρική Βουλιμία και στο άλλο η Νευρική Ανορεξία. Για το λόγο αυτό πολλοί πάσχοντες παρουσιάζουν μία μίξη από ανορεκτικές και βουλιμικές συμπεριφορές και δεν ανήκουν ξεκάθαρα σε κάποια διαγνωστική κατηγορία. Τα άτομα, που πάσχουν από κάποια διαταραχή, αξιολογούν σε υπερβολικό βαθμό την προσωπική τους αξία, με γνώμονα το σωματικό βάρος και το σχήμα του σώματός τους.

Η Παχυσαρκία αναφέρεται στην περίσσεια σωματικού λίπους. Ενώ δεν είναι διατροφική διαταραχή,  παρατηρείται οτι η πλειοψηφία των παχυσάρκων πάσχει απο διαταραγμένη διατροφή ή έχει στο ιστορικό της κάποια διατροφική διαταραχή, που προηγήθηκε της παχυσαρκίας.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες, που αλληλεπιδρούν για την εμφάνιση μιας διατροφικής διαταραχής όπως ο πολιτισμός, τα γονίδια, η οικογένεια, αναπτυξιακοί παράγοντες, νευροβιολογικοί παράγοντες, η προσωπικότητα του ατόμου, κάποιο τραύμα στο παρελθόν του ατόμου, και η αρνητική εικόνα σώματος. Διατροφική Διαταραχή παρουσιάζεται σε κάποιον, που χρησιμοποιεί τον περιορισμό της τροφής και την απώλεια βάρους, για να διαχειριστεί προβλήματα, που συνδέονται με την προσωπικότητα, το ιστορικό και την ζωή του.

Μαρία Σαμιώτη

Ψυχοθεραπεύτρια-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

msamioti@werelate.gr

www.werelate.gr

Βιβλιογραφία:

American Psychiatric Association [APA], Practice guidelines for the treatment of patients with eating disorders, 2000.

American Psychiatric Association [APA], Diagnostic and Statistical Manual of Mental Health-DSM IV-TR, 2000.

Grilo M. Carlos, Eating and Weight Disorders, Psychology Press 2006.

Vandereycken, W, History of anorexia nervosa and bulimia nervosa (From: C.G. Fairburn & K. D. Brownell, Comprehensive textbook of Eating Disorders and Obesity, Guildford Press 2000.

National Centre For Eating Disorders, Master Practitioner Skills for Eating Disorder, Προσαρμογή ΚΕΑΔΔ 2011.

Μάνος Νίκος, Βασικά Στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1997.

National Eating Disorders Association [NEDA], www.nationaleatingdisorders.org 2005.